جراحی فک که با نام ارتوگناتیک نیز شناخته می شود، نوعی جراحی درمانی زیبایی است که به اصلاح بی نظمی و عدم توازن استخوان های فک پرداخته و آنها را صاف و موزون می کند تا ظاهر چهره و دندان ها را بهبود بخشد.
در صورتی که مشکلات فک با ارتودنسی قابل درمان نباشد، جراحی فک می تواند گزینه مناسبی برای بیمار باشد. در اکثر موارد، بیماران قبل و بعد از جراحی و تا زمان بهبود و توازن کامل فک ها، از بریس های فانکشنال استفاده می کنند. متخصص ارتودنسی می تواند با جراح فک و صورت همکاری کرده و برنامه درمانی بیمار را مشخص کند.
پس از توقف رشد فک ها (در حدود ۱۴ تا ۱۶ سالگی در خانم ها و ۱۷ تا ۲۱ سالگی در آقایان) بیمار برای انجام جراحی فک آماده خواهد بود.
این نوع جراحی باید توسط جراح فک و صورت انجام گیرد. هدف اصلی جراحی فک اصلاح مشکلات شدید بایت (مال اکلوژن) است که می تواند در عملکرد فعالیت های روزانه مانند صحبت کردن، جویدن و حتی آپنه خواب تاثیر گذار باشد. همچنین بیمار ممکن است دچار درد مفاصل، ناراحتی های پریودنتیت و سردرد شود. در واقع افرادی که از مشکلات زیر رنج می برند؛ به احتمال زیاد کاندیدای جراحی فک هستند:
برای چند روز اول پس از جراحی فک، صورت ورم و کبودی دارد به همین دلیل نمی توان به درستی تغییرات را مشاهده کرد. به محض خوابیدن ورم صورت و کمرنگ شدن کبودی ها، بیمار می تواند متوجه تغییرات چهره شود.
جراحی فک می تواند تغییرات بسیار زیادی را در چهره ایجاد کند و اعتماد به نفس را به طور چشمگیری افزایش دهد. اما در ادامه به این تغییرات به صورت جزئی می پردازیم:
در جراحی فک، استخوان فک توسط جراحی بریده و شکل می گیرد و بر اساس نیاز بیمار به سمت جلو یا عقب برده می شود. سپس در جای جدید محکم می شود و موجب به وجود آمدن چهره ای کاملا جدید در نیمه پایینی صورت خواهد شد.
در اغلب موارد طی جراحی چانه و فک، نیاز به برداشتن استخوان از پهلو، پا یا دنده ها وجود دارد. این استخوان به استخوان فک و در قسمتی که چانه را احاطه کرده، اضافه می شود و توسط سیم های موقتی تا زمانی که به استخوان اصلی جوش بخورد، سر جایش نگه داشته می شود. این جراحی می تواند به طور قابل توجهی، طول و عرض چانه بیمار را تغییر دهد و به نیم رخ و تمام رخ بیمار عمق، بُعد و تقارن بخشد.
این نوع جراحی فک، موجب عقب رفتن استخوان فک و تغییر شکل چانه و ویژگی بخشیدن به چهره می شود.
در واقع جراح با جلو بردن فک که ساختار حمایتی صورت است، موجب ویژگی بخشیدن به صورت می شود. فکین پایه و اساس ساخت اکثر قسمت های چهره است و تغییر آن متعاقبا موجب تغییرات اساسی در اطراف این بخش می شود.
تغییرات چهره پس از جراحی فک، بسته به میزان جلوآمدن یا عقب رفتن فک نسبت به موقعیت سابق آن، ممکن است ظریف یا قابل توجه باشد به طوری که چهره فرد به طور کامل تغییر کند. شکل و موقعیت چانه، بینی، دهان، فک بالا و پایین می تواند با توجه به نیاز پزشکی و زیبایی بیمار تغییر کرده و به طور کلی موجب بهبود خطوط و ابعاد صورت شود.
مطالب مرتبط: عوارض جراحی فک و چانه What are the complications of maxillofacial surgery?
طی جراحی فک، گروه جراحی سعی می کنند تا به عصب های فکین آسیبی نرسد با این حال به محض اتمام جراحی ممکن است در برخی بخش های صورت بی حسی داشته باشید. این مشکل به مرور زمان بهبود خواهد یافت.
اگر بخشی از فک بالا برداشته شود، بی حسی معمولا در گونه ها، لب بالا و دندان ها احساس می شود. در صورتی که جراحی بر روی فک پایین انجام شود، لب پایینی، چانه، دندان ها و احتمالا زبان ممکن است بی حس شود.
بی حسی که با نام پاراستیزیا نیز شناخته می شود، کاهش حس بخشی هایی است که دارای عصب یا انتهای اعصاب می باشند.
مطالب مرتبط: عکس جراحی فک Photo of jaw surgery
طی جراحی، محافظت از آسیب مستقیم به عصب های بزرگی که از فک بالا و پایین عبور می کنند، آسان است. این عصب ها در فکین و بافت ها به انشعابات باریک تر تقسیم می شوند که به آسانی دیده نمی شوند و نمی توان از آنها محافظت کرد. ممکن است برخی از این اعصاب در طی جراحی بریده یا آسیب ببینند. اما اعصاب تک انشعابی مربوط به بخش های کوچک تر پوست و بافت هستند، بنابراین فضاهای تاثیرگرفته محدود خواهند شد.
در صورتی که عصب، دچار آسیب دیدگی و بریدگی شود و انتهای عصب به محل بریدگی نزدیک باشد، خود عصب می تواند خود را ترمیم و درمان کند. این به معناست که بیشتر بی حسی ها با گذشت هفته ها و شاید ماه ها پس از جراحی فک، به حالت عادی خود باز خواهند گشت.
همچنین اعصابی وجود دارند که وظیفه آنها کنترل حرکت ماهیچه های فک و صورت می باشد. خوشبختانه این اعصاب از محل هایی از صورت و فک که در طول جراحی با آنها سروکار داریم عبور نمی کنند به همین دلیل جراحی فک تاثیری در حرکات لب ها و صورت ایجاد نمی کنند.
اصلاح بی نظمی های فکین و دندان ها در جراحی فک می تواند منجر به: